Nghe kém ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các nguyên nhân gây ra nghe kém ở trẻ, cũng như các phương pháp sàng lọc và điều trị hiệu quả nhằm bảo vệ thính lực cho trẻ em.
Nghe Kém Là Gì?
Nghe kém là tình trạng khi khả năng nghe của trẻ bị giảm so với mức bình thường. Âm thanh đi vào tai ngoài, qua tai giữa, tới tai trong và được truyền lên não để giải mã. Nhưng khi có sự bất thường trong bất kỳ phần nào của quá trình này, âm thanh không được truyền đúng cách, dẫn đến tình trạng nghe kém. Với trẻ em, ngưỡng nghe bình thường trên thính lực đơn âm là ≤15dB. Nếu ngưỡng nghe lớn hơn 15dB, trẻ được coi là bị nghe kém.
Nguyên Nhân Gây Nghe Kém Ở Trẻ
Nghe kém ở trẻ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố bẩm sinh, tai biến sản khoa và các nguyên nhân mắc phải sau khi sinh.
Nguyên Nhân Bẩm Sinh
- Di Truyền: Đây là nguyên nhân hàng đầu, chiếm khoảng 50% các trường hợp nghe kém bẩm sinh. Nếu cha hoặc mẹ bị nghe kém, con của họ có nguy cơ gặp vấn đề về thính lực cao hơn.
- Bệnh Lý Khi Mang Thai: Nếu người mẹ bị nhiễm các bệnh như Rubella, herpes, hoặc giang mai trong thời kỳ mang thai, trẻ có nguy cơ cao bị nghe kém. Ngoài ra, việc sử dụng các loại thuốc có độc tính cao như thuốc điều trị sốt rét, thuốc lợi tiểu, nhóm aminoglycosides cũng có thể ảnh hưởng đến thính lực của trẻ.
- Dị Tật Bẩm Sinh: Một số trẻ có thể bị nghe kém do các dị tật bẩm sinh liên quan đến tai hoặc các cơ quan khác như tim, mắt, vành tai.
Nguyên Nhân Tai Biến Sản Khoa
- Do Sinh Non, Cân Nặng Thấp: Trẻ sinh non hoặc có cân nặng dưới 1500g có nguy cơ cao gặp các vấn đề về thính lực do liên quan đến các biến chứng như vàng da, suy hô hấp, và nhiễm trùng máu.
- Vàng Da Sau Sinh: Tình trạng tăng bilirubin tự do có thể gây tổn thương dây thần kinh thính giác và ốc tai, dẫn đến nghe kém.
- Thiếu Oxy Khi Sinh: Thiếu oxy trong quá trình sinh có thể gây tổn thương các tế bào thần kinh trong ốc tai, ảnh hưởng đến thính lực của trẻ.
Nguyên Nhân Mắc Phải Sau Khi Sinh
- Nhiễm Khuẩn: Viêm tai giữa mạn tính và viêm màng não là hai bệnh lý có thể gây tổn thương tai và hệ thần kinh thính giác, dẫn đến nghe kém. Viêm tai giữa gây ứ đọng dịch hoặc mủ trong hòm nhĩ, cản trở sự rung động của chuỗi xương con, dẫn tới sức nghe giảm. Viêm màng não có thể gây phù não, giảm oxy tới các tế bào thần kinh, gây tổn thương không hồi phục cho các tế bào thần kinh thính giác.
- Chấn Thương: Chấn thương vùng đầu hoặc tai có thể gây tổn thương tạm thời hoặc vĩnh viễn thính lực của trẻ. Các chấn thương này có thể làm thủng màng nhĩ, tổn thương não và màng não, ảnh hưởng đến cấu trúc của tai trong.
- Sử Dụng Thuốc: Một số thuốc kháng sinh như gentamicin và tobramycin có thể gây độc cho ốc tai, làm giảm thính lực. Những loại thuốc này có thể gây chết tế bào lông trong ốc tai, làm gián đoạn sự dẫn truyền tín hiệu điện của các synap thần kinh.
- Tiếng Ồn: Tiếp xúc với tiếng ồn lớn trên 115dB dù chỉ trong thời gian ngắn cũng có thể gây tổn thương thính giác. Những âm thanh có cường độ trên 100dB nếu tiếp xúc trong thời gian dài cũng gây hại đến thính lực của trẻ.
- Yếu Tố Khác: Các bệnh như quai bị, sởi, hoặc có dị vật trong tai cũng có thể gây nghe kém.
Phương Pháp Sàng Lọc, Điều Trị Và Can Thiệp Nghe Kém
Sàng Lọc Sớm:
- Đối với trẻ sơ sinh: Thực hiện sàng lọc thính giác trong vòng 1 tháng sau sinh, chẩn đoán trong vòng 3 tháng và can thiệp trước 6 tháng nếu có vấn đề.
- Đối với trẻ lớn hơn: Quan sát các dấu hiệu như không phản ứng với âm thanh, chậm nói hoặc không hóng chuyện để phát hiện sớm các vấn đề về thính lực.
Điều Trị Và Can Thiệp:
- Bệnh lý tai giữa và tai ngoài: Các bệnh lý này có thể được điều trị bằng phương pháp nội khoa hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, tỷ lệ điều trị thành công còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghe kém.
- Sử dụng thiết bị trợ thính: Đối với các trường hợp nghe kém không thể chữa khỏi bằng thuốc hoặc phẫu thuật, có thể sử dụng máy trợ thính. Hiệu quả của các thiết bị này phụ thuộc vào nguyên nhân gây nghe kém, mức độ nghe kém, thời điểm can thiệp và sự hỗ trợ từ gia đình.
Biện Pháp Phòng Ngừa Nghe Kém Ở Trẻ
- Chăm sóc thai kỳ: Thai phụ cần được chăm sóc dinh dưỡng tốt, tiêm phòng đầy đủ và theo dõi thai kỳ tại các cơ sở y tế uy tín.
- Phòng tránh nhiễm trùng: Phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng sau sinh như viêm màng não, viêm phổi và viêm tai giữa.
- Tránh tiếng ồn: Bảo vệ trẻ khỏi các nguồn âm thanh lớn có thể gây tổn thương thính giác.
- Sử dụng thuốc cẩn thận: Tránh sử dụng các loại thuốc có thể gây độc cho thính giác của trẻ, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh có nguy cơ cao.
***Bài viết tham khảo:
- 5 dấu hiệu của nghe kém, Nguyên nhân và giải pháp hữu ích
- Nghe kém, lãng tai ở người trẻ tuổi và những điều cần biết
Trợ Thính Quang Đức luôn sẵn sàng tư vấn để mang đến giải pháp tốt nhất cho các vấn đề về thính lực ở trẻ em. Liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline miễn phí 18001056 để được tư vấn và đặt lịch khám sàng lọc thính lực cho trẻ.
